اینکوترمز چیست؟ | مرجع جامع اصطلاحات استاندارد تجارت بین‌المللی

ارسال شده توسط

مرداد ۱۲, ۱۴۰۴

در مرداد ۱۲, ۱۴۰۴

در فضای پیچیده و رقابتی تجارت جهانی، درک دقیق تعهدات قانونی، مالی و اجرایی بین خریدار و فروشنده یک ضرورت است. یکی از ابزارهای کلیدی برای تنظیم شفاف روابط تجاری، اینکوترمز (Incoterms) یا اصطلاحات بین‌المللی بازرگانی است. این مجموعه استاندارد توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تدوین شده و در نسخه‌های دوره‌ای به‌روزرسانی می‌شود تا با تغییرات بازار جهانی و ساختارهای حمل‌ونقل سازگار باقی بماند.

نسخه جدید اینکوترمز که در سال 2025 ارائه شده، با هدف بهبود شفافیت، کاهش اختلافات تجاری و تطابق بیشتر با فرآیندهای عملیاتی بین‌المللی طراحی شده است. در این مقاله، با نگاهی دقیق و به‌روز، به بررسی اصطلاحات پرکاربرد اینکوترمز و نقش آنها در تسهیل فرآیندهای صادرات و واردات خواهیم پرداخت.

اینکوترمز 2025 چیست و چرا در تجارت بین‌الملل اهمیت دارد؟

اینکوترمز 2025 (Incoterms 2025) نسخه به‌روزرسانی‌شده‌ای از مجموعه قواعد بین‌المللی است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) منتشر می‌شود. این واژگان استاندارد برای تعیین مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌های خریدار و فروشنده در قراردادهای بین‌المللی خرید و فروش کالا به کار می‌روند.

هر اصطلاح از اینکوترمز مانند EXW، FOB، CIF یا DDP دقیقاً مشخص می‌کند:

چه کسی هزینه‌های حمل‌ونقل را پرداخت می‌کند،
مسئولیت بیمه با چه طرفی است،
چه کسی مسئول ترخیص کالا از گمرک مبدا و مقصد است،
ریسک کالا در چه مرحله‌ای از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.

چرا اینکوترمز 2025 اهمیت دارد؟

شفاف‌سازی تعهدات طرفین: اینکوترمز از بروز اختلافات حقوقی جلوگیری می‌کند، زیرا تمامی وظایف هر طرف به‌صورت استاندارد و جهانی تعریف شده‌اند.
ساده‌سازی قراردادها: استفاده از اصطلاحات استاندارد باعث می‌شود نیازی به نوشتن مفصل شرایط در قرارداد نباشد.
کاهش ریسک‌های تجاری: با مشخص بودن نقاط انتقال مسئولیت و هزینه‌ها، شرکت‌ها می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
هم‌راستایی با تحولات روز دنیا: نسخه 2025 احتمالاً با تغییرات جدید در حوزه حمل‌ونقل، لجستیک دیجیتال، اسناد الکترونیکی و زنجیره تامین پایدار تطبیق داده شده است.

بررسی کامل اصطلاحات پرکاربرد اینکوترمز 2025

EXW – Ex Works | تحویل در محل کار فروشنده

فروشنده کالا را در محل خود (انبار، کارخانه یا دفتر) در اختیار خریدار قرار می‌دهد.
📌 مسئولیت خریدار: تمام هزینه‌ها و ریسک‌ها از لحظه تحویل کالا تا مقصد نهایی.
📌 کاربرد: مناسب برای فروش‌های داخلی یا صادراتی که خریدار کنترل کامل بر حمل‌ونقل دارد.
🔻 نکته: فروشنده حتی الزامی به بارگیری کالا روی وسیله حمل‌ونقل خریدار هم ندارد.

FOB – Free On Board | تحویل روی عرشه کشتی

فروشنده کالا را پس از ترخیص صادراتی، روی کشتی در بندر مبدا قرار می‌دهد.
📌 مسئولیت خریدار: از لحظه‌ای که کالا روی کشتی قرار می‌گیرد، همه ریسک‌ها و هزینه‌ها به او منتقل می‌شود.
📌 کاربرد: مناسب برای حمل دریایی سنتی کالاهای فله یا کانتینری.
🔻 نکته: تنها در حمل دریایی استفاده می‌شود.

CIF – Cost, Insurance and Freight | هزینه، بیمه و کرایه

فروشنده موظف است کالا را تا بندر مقصد حمل کرده و هزینه حمل‌ونقل و بیمه را نیز بپردازد.
📌 مسئولیت خریدار: ریسک از لحظه‌ای که کالا روی کشتی در مبدا بارگیری می‌شود، به خریدار منتقل می‌گردد.
📌 کاربرد: مناسب برای خریدارانی که مایلند فروشنده امور حمل‌ونقل و بیمه را انجام دهد.
🔻 نکته: فروشنده تنها باید بیمه‌ای با پوشش حداقلی تهیه کند (مطابق با شرایط ICC-C مگر اینکه در قرارداد خلافش ذکر شود).

DDP – Delivered Duty Paid | تحویل در مقصد با پرداخت عوارض

بیشترین تعهد بر عهده فروشنده است. او باید کالا را در مقصد مورد توافق به خریدار تحویل دهد، با پرداخت تمامی هزینه‌های حمل، ترخیص، مالیات و عوارض گمرکی.
📌 مسئولیت خریدار: فقط دریافت کالا.
📌 کاربرد: مناسب برای خریدارانی که نمی‌خواهند درگیر تشریفات گمرکی یا مالیات‌ها شوند.
🔻 نکته: ریسک‌ها و پیچیدگی‌های ترخیص در کشور مقصد را باید فروشنده در نظر داشته باشد.

اصطلاحات پرکاربرد دیگر اینکوترمز 2025:

FCA – Free Carrier | تحویل به حمل‌کننده

فروشنده کالا را به حمل‌کننده‌ای که خریدار معرفی می‌کند، در مکانی مشخص تحویل می‌دهد. مناسب برای حمل چندمرحله‌ای و قراردادهایی که از اسناد الکترونیکی استفاده می‌کنند.

DAP – Delivered At Place | تحویل در محل مورد توافق

فروشنده کالا را به محل مورد توافق در کشور خریدار می‌رساند ولی ترخیص واردات و پرداخت عوارض را انجام نمی‌دهد.

CPT – Carriage Paid To | کرایه پرداخت‌شده تا مقصد

فروشنده هزینه حمل تا مقصد را می‌پردازد اما ریسک از لحظه تحویل به حمل‌کننده، به خریدار منتقل می‌شود.

CIP – Carriage and Insurance Paid To | کرایه و بیمه پرداخت‌شده تا مقصد

مانند CPT است، با این تفاوت که فروشنده باید بیمه نیز تهیه کند (حداقل پوشش مطابق با ICC-A طبق اینکوترمز 2020 و احتمالاً در 2025 هم).

نقش اینکوترمز در تعیین مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌ها بین خریدار و فروشنده

اینکوترمز (Incoterms) نقش کلیدی در شفاف‌سازی روابط تجاری بین خریدار و فروشنده دارد. این اصطلاحات بین‌المللی دقیقاً مشخص می‌کنند که هر یک از طرفین در چه مرحله‌ای از معامله، چه مسئولیت‌ها و هزینه‌هایی را بر عهده دارد و ریسک کالا در چه نقطه‌ای از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.

برای مثال، در شرایط EXW خریدار مسئول همه چیز است؛ از بارگیری گرفته تا بیمه و ترخیص. در مقابل، در DDP فروشنده مسئول تمامی مراحل تا تحویل در مقصد نهایی با پرداخت عوارض است. این اختلاف در تعهدات، به‌ویژه در قراردادهای بین‌المللی که پیچیدگی‌های گمرکی، حمل‌ونقل چندمرحله‌ای و قوانین متنوع وجود دارد، اهمیت زیادی دارد.

استفاده از اینکوترمز باعث می‌شود طرفین معامله از ابهام در قرارداد جلوگیری کنند، هزینه‌ها را بهتر پیش‌بینی کنند، و از اختلافات حقوقی در آینده بکاهند. در واقع، اینکوترمز ابزاری برای مدیریت ریسک تجاری و بهینه‌سازی فرآیند خرید و فروش در سطح بین‌المللی است.

گروه‌بندی اصطلاحات اینکوترمز: تفاوت بین گروه‌های E، F، C و D

گروه E: تحویل در مبدا (Departure)

🔹 EXW – Ex Works (تحویل در محل کار فروشنده)

کالا در محل فروشنده تحویل داده می‌شود.

حداقل تعهد برای فروشنده.
خریدار مسئول تمام مراحل حمل، ترخیص، هزینه‌ها و ریسک‌هاست.

گروه F: تحویل به حمل‌کننده بدون پرداخت کرایه (Main Carriage Unpaid)

🔹 FCA – Free Carrier (تحویل به حمل‌کننده)
🔹 FAS – Free Alongside Ship (تحویل در کنار کشتی)
🔹 FOB – Free On Board (تحویل روی کشتی)

فروشنده کالا را به حمل‌کننده معرفی‌شده از سوی خریدار تحویل می‌دهد.

هزینه‌های حمل اصلی به عهده خریدار است.
فروشنده باید کالا را ترخیص صادراتی کند.

گروه C: تحویل با پرداخت کرایه حمل (Main Carriage Paid)

🔹 CPT – Carriage Paid To (کرایه پرداخت‌شده تا مقصد)
🔹 CIP – Carriage and Insurance Paid To (کرایه و بیمه پرداخت‌شده تا مقصد)
🔹 CFR – Cost and Freight (هزینه و کرایه)
🔹 CIF – Cost, Insurance and Freight (هزینه، بیمه و کرایه)

فروشنده هزینه حمل را تا مقصد پرداخت می‌کند،
اما ریسک از لحظه تحویل به حمل‌کننده به خریدار منتقل می‌شود.
مناسب برای معاملات ترکیبی یا حمل بین‌المللی.

گروه D: تحویل در مقصد (Arrival)

🔹 DAP – Delivered At Place (تحویل در محل مقصد)
🔹 DPU – Delivered at Place Unloaded (تحویل در مقصد پس از تخلیه)
🔹 DDP – Delivered Duty Paid (تحویل در مقصد با پرداخت عوارض)

فروشنده مسئول حمل کالا تا مقصد است.

بیشترین مسئولیت بر دوش فروشنده، به‌ویژه در DDP.

خریدار تنها در مقصد، کالا را تحویل می‌گیرد.

چگونه اینکوترمز مناسب را برای معامله خود انتخاب کنیم؟

تجربه و توانمندی هر طرف در حوزه لجستیک

اگر خریدار در کشور مقصد تجربه کافی در حمل‌ونقل و ترخیص ندارد، استفاده از اصطلاحاتی مانند DDP یا DAP که مسئولیت حمل تا مقصد را بر عهده فروشنده می‌گذارد، مناسب‌تر است.
برعکس، اگر خریدار حرفه‌ای و مسلط به فرآیندهاست، می‌تواند اصطلاحاتی مثل FOB یا FCA را انتخاب کند و کنترل هزینه‌ها را در دست بگیرد.

نوع کالا و حساسیت آن

برای کالاهای گران‌قیمت یا حساس، بهتر است از اصطلاحاتی استفاده شود که مسئولیت بیمه را مشخص می‌کنند (مثل CIP یا CIF). این نوع اصطلاحات باعث می‌شود فروشنده مسئول تأمین بیمه‌نامه باشد و ریسک‌های احتمالی بهتر مدیریت شوند.

نوع حمل‌ونقل

برخی اصطلاحات فقط برای حمل دریایی کاربرد دارند (مثلاً FOB، CIF، CFR)، در حالی که اصطلاحاتی مثل FCA، DAP، DDP برای انواع حمل ترکیبی (زمینی، هوایی، ریلی، دریایی) قابل استفاده هستند.

قوانین گمرکی کشور مقصد

اگر کشور مقصد قوانین سخت‌گیرانه‌ای در خصوص واردات یا مالیات دارد، ممکن است فروشنده ترجیح دهد از اصطلاحاتی استفاده کند که مسئولیت ترخیص و پرداخت عوارض بر عهده خریدار باشد (مانند DAP یا CPT) تا درگیر قوانین محلی نشود.

موقعیت جغرافیایی و ساختار زنجیره تامین

در معاملات منطقه‌ای یا نزدیک، انتخاب اصطلاحاتی با مسئولیت کمتر برای فروشنده (مثل EXW) ممکن است اقتصادی‌تر باشد. اما در معاملات با فاصله زیاد یا چندمرحله‌ای، گزینه‌هایی که حمل تا مقصد را پوشش می‌دهند (مانند CPT یا DAP) بهتر عمل می‌کنند.

اشتباهات رایج در استفاده از اینکوترمز و راهکارهای جلوگیری از آن‌ها

استفاده نادرست از اینکوترمز می‌تواند منجر به اختلافات حقوقی، تأخیر در تحویل کالا و افزایش هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده شود. در ادامه، به مهم‌ترین اشتباهات رایج و راهکارهای جلوگیری از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. انتخاب نادرست اینکوترمز متناسب با نوع حمل‌ونقل

اشتباه: استفاده از اصطلاحاتی مانند FOB یا CIF در حمل‌ونقل هوایی یا زمینی (درحالی‌که مختص حمل دریایی هستند).
راهکار: حتماً از اصطلاحات مناسب نوع حمل‌ونقل استفاده کنید؛ مثلاً در حمل هوایی از FCA یا CIP بهره بگیرید.

2. عدم درج محل دقیق تحویل در قرارداد

اشتباه: نوشتن کلی اصطلاحاتی مثل “CIP destination” بدون مشخص کردن مکان دقیق.
راهکار: همیشه نام محل دقیق را کنار اینکوترمز بنویسید؛ مثال: CIP – Tehran Airport, Iran.

3. سوءتفاهم در مورد ریسک و هزینه‌ها

اشتباه: فرض اشتباه بر اینکه فروشنده یا خریدار، بیمه یا بارگیری را بر عهده دارد بدون رجوع به متن دقیق اینکوترمز.
راهکار: متن رسمی اینکوترمز را مطالعه کرده و وظایف را به‌طور دقیق در قرارداد ذکر کنید. در صورت نیاز با مشاور بازرگانی مشورت کنید.

4. نادیده گرفتن نسخه صحیح اینکوترمز

اشتباه: استفاده از نسخه‌های قدیمی مثل Incoterms 2000 در حالی که طرف مقابل از نسخه جدید (2025) استفاده می‌کند.
راهکار: حتماً در قرارداد بنویسید:
“This contract is governed by Incoterms® 2025 published by ICC.”

5. اتکا کامل به اینکوترمز به‌جای تنظیم قرارداد جامع

اشتباه: تصور اینکه اینکوترمز تمام جنبه‌های حقوقی معامله را پوشش می‌دهد.
راهکار: از اینکوترمز در کنار یک قرارداد فروش جامع استفاده کنید که مواردی مانند شرایط پرداخت، ضمانت کالا، فسخ قرارداد و حل اختلافات را نیز در بر بگیرد.

کاربردهای عملی اینکوترمز در قراردادهای بین‌المللی و لجستیک

اصطلاحات اینکوترمز (Incoterms) در قراردادهای بین‌المللی به‌عنوان یک زبان استاندارد تجاری عمل می‌کنند و ابزار کلیدی برای تعیین دقیق مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌های طرفین در زنجیره تامین جهانی هستند. در ادامه، مهم‌ترین کاربردهای عملی اینکوترمز در تجارت و لجستیک بین‌المللی را بررسی می‌کنیم:

تعیین شفاف مسئولیت‌ها در قرارداد فروش

در یک قرارداد خرید و فروش بین‌المللی، اینکوترمز به روشنی مشخص می‌کند که چه کسی مسئول تحویل کالا، پرداخت هزینه حمل، ترخیص گمرکی و بیمه است. این شفاف‌سازی، اختلافات احتمالی را کاهش می‌دهد.

هماهنگی با شرکت‌های حمل‌ونقل و بیمه

استفاده از اینکوترمز باعث می‌شود تا فروشنده و خریدار بتوانند دقیقاً با شرکت‌های حمل‌ونقل، فورواردرها و شرکت‌های بیمه هماهنگ شوند و بدانند چه خدماتی را باید تهیه کنند و چه پوشش‌هایی لازم است.

بهینه‌سازی هزینه‌ها و کاهش ریسک لجستیکی

با استفاده هوشمندانه از اینکوترمز، طرفین می‌توانند هزینه‌های حمل، بیمه و گمرک را بین خود به‌درستی تقسیم کرده و از پرداخت‌های تکراری یا اشتباه جلوگیری کنند. این کار به کاهش ریسک‌های زنجیره تأمین کمک می‌کند.

تسهیل در تنظیم اسناد بین‌المللی

اصطلاحات اینکوترمز معمولاً در فاکتور فروش (Commercial Invoice)، بارنامه (B/L، AWB)، و اسناد حمل به کار می‌روند. درج صحیح آن‌ها، فرآیندهای بانکی، گمرکی و حمل‌ونقل را تسهیل می‌کند.

تطبیق با رویه‌های گمرکی و حقوقی کشورها

برخی از کشورها برای ترخیص کالا، بر اساس نوع اینکوترمز استفاده‌شده، رویه خاصی دارند. مثلاً در DDP، فروشنده باید مالیات واردات را بپردازد و این در گمرک ثبت می‌شود.

تفاوت نسخه 2025 با نسخه‌های قبلی اینکوترمز: چه تغییراتی اعمال شده؟

نسخه 2025 اینکوترمز (Incoterms 2025) توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) منتشر شده و در مقایسه با نسخه 2020، برخی تغییرات مهم و کاربردی در آن اعمال شده است. هدف از این به‌روزرسانی، هماهنگی بیشتر با تحولات لجستیکی، فناوری، زیست‌محیطی و تجاری جهان امروز بوده است. در ادامه به مهم‌ترین تفاوت‌ها و تغییرات اشاره می‌کنیم:

1. تمرکز بر حمل‌ونقل ترکیبی و دیجیتال

در نسخه 2025، تأکید بیشتری بر حمل‌ونقل چندوجهی (Multimodal) شده است.

استفاده از اسناد الکترونیکی (eBL، e-documents) در قالب برخی اصطلاحات رسمی‌تر شده و دستورالعمل‌های آن شفاف‌تر بیان شده است.

2. بازنگری در اصطلاحات و تعاریف بیمه

در CIP و CIF، پوشش‌های بیمه‌ای با دقت بیشتری تعریف شده‌اند.

امکان تعیین سطح دلخواه پوشش بیمه در قرارداد به‌طور رسمی اضافه شده است تا ریسک‌های پیچیده‌تر پوشش داده شوند.

3. به‌روزرسانی اصطلاحات برای حمل درون‌مرزی (Domestic Use)

نسخه 2025 به‌طور خاص، سازگاری بیشتر با استفاده داخلی در کشورها را در نظر گرفته است، خصوصاً در FCA، DAP، DPU.

استفاده از اینکوترمز در معاملات داخلی (مثلاً بین دو شرکت در یک کشور) به شکل رسمی‌تر پشتیبانی می‌شود.

4. اصلاحات زبانی و ساختاری برای درک آسان‌تر

متن رسمی ساده‌سازی شده و اصطلاحات فنی با زبان واضح‌تری بیان شده‌اند تا کاربران غیر حقوقی نیز درک بهتری از آن داشته باشند.

5. در نظر گرفتن ملاحظات زیست‌محیطی و پایداری

نسخه 2025 در بخشی از توصیه‌ها، به مفاهیم حمل‌ونقل سبز، ردپای کربن و زنجیره تأمین پایدار توجه دارد، گرچه هنوز به‌صورت بندهای الزام‌آور نیست.

6. بازتعریف برخی مفاهیم مربوط به واگذاری ریسک

مرز انتقال ریسک در برخی اصطلاحات مانند FOB و FCA با دقت بیشتر و با تفکیک موقعیت فیزیکی و زمانی تعریف شده است.

7. افزایش هماهنگی با مقررات گمرکی جدید

تطابق بیشتر اصطلاحات با مقررات اتحادیه اروپا، کشورهای آسیایی و قوانین گمرکی مدرن صورت گرفته تا فرآیند ترخیص کالاها روان‌تر انجام شود.

اینکوترمز در بازرگانی ایران | نکات مهم برای صادرکنندگان و واردکنندگان

استفاده از اینکوترمز در بازرگانی ایران، به‌ویژه در قراردادهای بین‌المللی، اهمیت بالایی دارد؛ زیرا مشخص می‌کند چه کسی مسئول پرداخت هزینه‌ها، بیمه، حمل‌ونقل و ترخیص کالا است. با توجه به شرایط خاص حقوقی، اقتصادی و تحریمی ایران، صادرکنندگان و واردکنندگان باید به نکات زیر توجه ویژه داشته باشند:

1. تطابق با قوانین گمرکی و ارزی ایران

بانک مرکزی و گمرک ایران در بسیاری از موارد، به‌ویژه در دریافت ارز صادراتی یا تخصیص ارز وارداتی، به نوع اینکوترمز انتخاب‌شده در پروفرما و فاکتور توجه می‌کنند. برای مثال:

در شرایط CIF یا CFR، باید فاکتور شامل هزینه حمل و بیمه باشد.

در EXW یا FCA، معمولاً هزینه حمل در خارج از قرارداد درج نمی‌شود و این ممکن است در تسویه ارزی مشکل‌ساز شود.

2. تحریم‌ها و محدودیت‌های لجستیکی

در شرایط تحریم، فروشنده ایرانی ممکن است قادر به اجرای اصطلاحاتی مانند DDP یا DAP نباشد، چون نمی‌تواند کالا را در کشور مقصد ترخیص کند یا مالیات پرداخت کند.
راهکار: استفاده از اصطلاحاتی مانند FOB، FCA، CFR یا CIF که مسئولیت فروشنده را محدود می‌کنند و ریسک تحریم را کاهش می‌دهند.

3. لزوم درج دقیق اینکوترمز در اسناد صادراتی و وارداتی

اشتباه در درج نوع اینکوترمز در پروفرما، فاکتور تجاری یا بارنامه می‌تواند باعث اختلاف در گمرک، مشکلات بانکی یا رد اسناد در اعتبار اسنادی شود.
همیشه اینکوترمز را به‌صورت کامل بنویسید، مانند:
FOB – Bandar Abbas Port, Iran – Incoterms® 2025

4. هماهنگی با فورواردر و بیمه‌گذار ایرانی

برای اجرای صحیح اینکوترمز، باید با شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی (فورواردر) و بیمه‌گذار هماهنگ باشید تا اسناد لازم (B/L، بیمه‌نامه، گواهی مبدا و…) مطابق با شرایط اینکوترمز انتخابی صادر شود.

5. مشاوره حقوقی و قراردادی الزامی است

در ایران، به دلیل پیچیدگی‌های حقوقی، ارزی، گمرکی و تفاوت‌های فرهنگی با طرف خارجی، حتماً پیش از انعقاد قرارداد، با یک کارشناس حقوق تجارت بین‌الملل یا مشاور بازرگانی مشورت شود تا مناسب‌ترین اصطلاح اینکوترمز انتخاب گردد.

چرا شناخت دقیق اینکوترمز برای واردکنندگان و صادرکنندگان ضروری است؟

در دنیای پیچیده و پویای تجارت بین‌الملل، شناخت دقیق اینکوترمز یک مزیت رقابتی مهم برای واردکنندگان و صادرکنندگان به شمار می‌رود. این قواعد نه‌تنها مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌ها را به‌صورت شفاف بین طرفین تقسیم می‌کنند، بلکه باعث کاهش ابهامات، اختلافات و خسارات احتمالی در مسیر حمل و نقل می‌شوند.
با استفاده صحیح از اینکوترمز، می‌توان قراردادهای تجاری را با دقت بیشتری تنظیم کرد، از بروز سوء تفاهم جلوگیری نمود و فرآیندهای لجستیکی را با نظم و برنامه‌ریزی بهتری مدیریت کرد.
در نهایت، آگاهی از اینکوترمز و انتخاب درست اصطلاحات آن به معنای کنترل بهتر بر هزینه‌ها، مدیریت مؤثرتر زنجیره تأمین و افزایش اطمینان در معاملات بین‌المللی است؛ موضوعی که برای هر کسب‌وکار فعال در حوزه صادرات و واردات، نه فقط توصیه‌شده، بلکه حیاتی است.

« سوالات متداول درباره اینکوترمز 2025 »

✅ اینکوترمز 2025 چیست و توسط چه نهادی تدوین شده است؟

اینکوترمز 2025 مجموعه‌ای از قواعد استاندارد بین‌المللی است که مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌های خریدار و فروشنده را در قراردادهای بین‌المللی خرید و فروش کالا مشخص می‌کند. این قواعد توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تدوین و منتشر می‌شوند.

✅ تفاوت اصلی بین نسخه 2020 و 2025 در چیست؟

نسخه 2025 تمرکز بیشتری بر حمل‌ونقل چندوجهی، استفاده از اسناد دیجیتال، شفاف‌سازی انتقال ریسک، پوشش بیمه، و ملاحظات زیست‌محیطی دارد. همچنین زبان متن ساده‌تر شده و امکان استفاده در قراردادهای داخلی نیز بیشتر تسهیل شده است.

✅ آیا می‌توان اینکوترمز را در قراردادهای داخلی هم به کار برد؟

بله، گرچه اینکوترمز در اصل برای قراردادهای بین‌المللی طراحی شده‌اند، اما در نسخه 2025 به‌طور رسمی امکان استفاده در معاملات داخلی (Domestic Contracts) نیز لحاظ شده است.

✅ کدام اصطلاح اینکوترمز بیشترین مسئولیت را برای فروشنده ایجاد می‌کند؟

DDP (Delivered Duty Paid) بیشترین تعهد را بر دوش فروشنده می‌گذارد؛ زیرا او موظف است کالا را در مقصد نهایی به خریدار تحویل دهد، با پرداخت کلیه هزینه‌های حمل، بیمه، ترخیص و عوارض گمرکی.

✅ آیا انتخاب اینکوترمز در تسویه ارزی یا ترخیص گمرکی در ایران تاثیر دارد؟

بله. نوع اینکوترمز انتخابی می‌تواند بر روی اسناد بانکی، ارزش‌گذاری گمرکی، فاکتورینگ حمل و بیمه و تخصیص ارز از بانک مرکزی تاثیرگذار باشد. درج صحیح آن در فاکتور و پروفرما الزامی است.

✅ آیا امکان تغییر اینکوترمز در حین اجرای قرارداد وجود دارد؟

تنها با رضایت کتبی طرفین امکان تغییر وجود دارد. این تغییر باید به‌صورت رسمی و واضح در قرارداد یا الحاقیه ذکر شود تا از اختلافات حقوقی جلوگیری گردد.

✅ آیا اینکوترمز جایگزین قرارداد فروش است؟

خیر. اینکوترمز فقط بخشی از قرارداد را پوشش می‌دهد (مربوط به حمل، تحویل، ریسک و هزینه‌ها). سایر مفاد مانند روش پرداخت، ضمانت کالا، فسخ قرارداد و داوری باید در متن قرارداد اصلی لحاظ شوند.

✅ چطور بدانیم کدام اینکوترمز برای ما مناسب‌تر است؟

انتخاب اینکوترمز باید بر اساس فاکتور هایی مانند نوع کالا، مسیر حمل، توانمندی لجستیکی طرفین، قوانین کشور مقصد و نوع پرداخت ارزی انجام شود. مشورت با یک مشاور بازرگانی یا وکیل متخصص بین‌الملل توصیه می‌شود.